Τα πάρτι, ακόμα και τα πανηγύρια, κάποτε τελειώνουν
Η σημερινή οικονομική κρίση, που συμπαρασύρει πολιτικούς μηχανισμούς, θεσμούς και κόμματα, ήταν αναπόφευκτη. Οι άτεγκτες «νομοτέλειες» και «αρχές» της οικονομίας, δεν έπαψαν να λειτουργούν πίσω από τη θεαματική – κυριολεκτικά και μεταφορικά – φούσκα της καπιταλιστικής επέκτασης σε άυλες και ρευστές σφαίρες του χρηματιστικού κέρδους, των υπηρεσιών, της διαφήμισης και του θεάματος.
Τέτοια κατακρεούργηση της (κοινής) λογικής στο όνομα του ασύστολου κέρδους, δεν έχει ξανασυμβεί στην ιστορία.
Αν η «ΕΕ» ήταν πραγματικά ένωση, έστω καπιταλιστική, δεν θα επωφελούνταν οι γνωστοί-άγνωστοι κερδοσκόποι από το χρέος και τη δυσμενή θέση μιας χώρας για να απομυζήσουν περισσότερο κέρδος. Κάλλιστα, θα μπορούσαν να είχαν δανείσει τις χρεοκοπημένες χώρες άτοκα. Ούτε το έλλειμμα και το χρέος θα έπρεπε να θεωρούνται ευκαιρίες κέρδους και αρνητικής αξιολόγησης, ώστε, με την άνοδο σπρεντς και επιτοκίων, να αυξάνεται ραγδαία-εκθετικά το έλλειμμα και το χρέος. Πυροδοτώντας έτσι ένα φαύλο κύκλο τροφοδότησης και ανατροφοδότησης των αρνητικών μεγεθών που εγκλωβίζουν λαούς στη δύνη της εξάρτησης και της υποβάθμισης. Γιατί άραγε να είναι τομέας κέρδους η «σωτηρία» ή η «βοήθεια» προς μια κοινωνία; Ακόμη και άμεση παραγραφή μέρους ή όλου του χρέους είναι δυνατό να γίνει, εφόσον αυτό είναι εκ των πραγμάτων αναπόφευκτο για να λειτουργήσει το σύστημα. Μήπως τελικά όλο αυτό είναι ένα ακόμη παιχνίδι για επιχειρηματική δράση;
Βέβαια, αλληλεγγύη και καπιταλισμός αποδεικνύεται περίτρανα ότι είναι έννοιες που προκαλούν αντίφαση στους όρους. Πόσο μάλλον ηθική και καπιταλισμός. Συνεπώς;
Τα καίρια ερωτήματα που τίθενται από την ιστορική καμπή (και όχι απλά κρίση) στην οποία ζούμε, είναι για ποια κρίση μιλάμε και για ποια ανάπτυξη (και ανάκαμψη). Και τελικά για ποια οικονομία να προσπαθήσουμε (να κάνουμε θυσίες κλπ);
Αν η κρίση είναι της εκμεταλλευτικής οικονομίας και του παράλογου-ασύδοτου κέρδους, της ανισότητας σε πλανητικό επίπεδο, της φτώχειας για τους μη προνομιούχους της γης και των πολέμων, της υπερκατανάλωσης και της καταστροφής του περιβάλλοντος, τότε είναι καλοδεχούμενη. Είναι μια ευκαιρία και μια προοπτική για απομυθοποίηση και απαξίωσής της, ένας δρόμος για άλλες αξίες και προτεραιότητες, πιο κοντά στο αληθινό και το πραγματικό, το ανθρώπινο και το κοινωνικό, στην ελευθερία και την ισότητα.
Αν η ανάπτυξη αναφέρεται στη συνέχιση και διόγκωση αυτού του φαύλου οικονομικού συστήματος που εκμαυλίζει τους καταπιεσμένους του δυτικού και «αναπτυγμένου» κόσμου, ενώ ταυτόχρονα βυθίζει τους μη προνομιούχους στην απόγνωση της επισφαλούς επιβίωσης, τότε είναι απορριπτέα και καταδικαστέα. Όπως αποφευκτέα είναι και η όποια ανάκαμψη αυτής της οικονομίας.
Γι’ αυτό και οι όποιες διαμαρτυρίες από τους εργαζόμενους, τους πολίτες ή και οι διεκδικήσεις – ακόμα περισσότερο οι «αγώνες» – για επιστροφή στο κατευναστικό κλίμα και στη θαλπωρή του καθεστώτος των «κεκτημένων» είναι επίσης απορριπτέες.
Η διέξοδος είναι αλλού:
Αυτό το μοντέλο «οικονομίας» και «ανάπτυξης» πρέπει να σταματήσει ολοκληρωτικά και μια για πάντα. Πρέπει να δοθεί έμφαση στην πραγματική οικονομία, ενώ τα τεράστια πλεονάσματα πλούτου να μεταφερθούν στις, ξεζουμισμένες από τη διεθνή καπιταλιστική δράση, χώρες του τρίτου κόσμου. Απώτερος στόχος να υπάρξει μια ισορροπία παραγωγής και πλούτου σε παγκόσμια κλίμακα. Παράλληλα, όλες οι επιστημονικές γνώσεις, τα επιτεύγματα και γενικότερα όλη η τεχνογνωσία να γίνουν κτήμα αυτών που τις στερούνται, χωρίς δεσμεύσεις και εξαρτήσεις. Για μια πανανθρώπινη ενότητα, ισότητα και ελευθερία. Το κριτήριο της όποιας ανάπτυξης θα πρέπει να είναι το κοινωνικό όφελος – και πρώτιστα το πνευματικό, ηθικό, υπαρξιακό – και όχι το χονδρό υλικό ή ατομιστικό στοιχείο του. Αυτό σημαίνει ότι η παραγωγική και οικονομική δραστηριότητα θα πρέπει να επικεντρώνονται στην απελευθέρωση από τους φυσικούς καταναγκασμούς, στην προώθηση και επιτάχυνση του πνεύματος και της φαντασίας, στην ελεύθερη και δημιουργική δράση για όλους και σε όλες τις πτυχές της ζωής – κατάργηση διαχωρισμών που αλλοτριώνουν, όπως πνευματική / χειρονακτική εργασία, δουλειά /«ελεύθερος» χρόνος.
Αθήνα 30/7/2012
Δημήτρης Φασόλης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου