ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ - ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ - ΟΡΓΑΝΑ

ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ - ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Α. ΑΡΧΕΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ

·                    Όλοι μέσα στο σώμα της Συνέλευσης είναι ίσοι και η άποψή τους μετράει ή λαμβάνεται υπ’ όψη εξ ίσου.

·                    Όλοι μέσα στο σώμα της Συνέλευσης είναι ελεύθεροι να πουν τη γνώμη τους.

·                    Ο ένας σέβεται την άποψη του άλλου και προσπαθεί να κατανοήσει έως και να οικειοποιηθεί το σκεπτικό, τη θέση, και τα κίνητρα για τα οποία εκφράζει τη θέση του ο ομιλητής.

·                    Δε διακόπτουμε.

·                    Προσπαθούμε αναπτύσσοντας το σκεπτικό μας να παραμένουμε εντός θέματος.

·                    Σεβόμαστε το χρόνο που μας παρέχεται.

·                    Συμπεριφερόμαστε με σεβασμό στο σώμα.

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

I. ΤΡΟΠΟΣ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

1. Στόχος κάθε συνεδρίασης της Συνέλευσης που καλείται να αποφασίσει για ζήτημα ή ζητήματα της κοινωνίας, είναι η σύνθεση των επιμέρους απόψεων και η επίτευξη της ομοφωνίας, εάν και εφόσον κάτι τέτοιο είναι εφικτό.

Στην περίπτωση που  συμφωνήσουν εξ αρχής όλοι με την αρχική τοποθέτηση κάποιου ομιλητή - εισηγητή, πέρα από κάποιες διευκρινιστικές ερωτήσεις ή συμπληρώσεις, έχουμε μια ταχεία διαδικασία, και ικανοποιητική για όλους απόφαση.

2. Στην περίπτωση που υπάρχουν διαφωνίες ακολουθεί η διαδικασία της συνδιαμόρφωσης ως μια προσπάθεια επίτευξης της ομοφωνίας μέσω μιας δημιουργικής και επωφελούς για όλους συζήτησης και διαλεκτικής σύνθεσης.

Πρόκειται για τη σημαντικότερη διαδικασία της Συνέλευσης. Η διατύπωση θέσεων/απόψεων/προτάσεων επί συγκεκριμένων ζητημάτων/θεματικών που πραγματεύεται η Συνέλευση οφείλει να γίνεται ισότιμα από τον καθένα που θέλει να συμμετέχει. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη ανοιχτών αντιλήψεων, αδογμάτιστων συνειδήσεων, σεβασμός στις απόψεις των υπολοίπων και στην τήρηση της διαδικασίας, καθώς και ένα επίπεδο συλλογικής ωριμότητας και συνέπειας, το να μπορεί δηλαδή το άτομο να σέβεται το σύνολο και να βοηθάει με την πρακτική του μέσα στη συνέλευση τη διαδικασία της. Η αντίληψη των διαφορετικών οπτικών έρχεται με την αδογμάτιστη θεώρηση και με την οικειοποίηση της ετερότητας των συμμετεχόντων: δηλαδή, το να μπορείς να μπαίνεις στη σκέψη του άλλου, και να προσπαθείς να καταλάβεις γιατί κάποιος ομιλητής λέει αυτό με το οποίο διαφωνείς, ποια εμπειρία τον οδηγεί σε αυτή τη σκέψη και τι μπορείς να κάνεις ώστε να μείνεις ικανοποιημένος με τη δική του αλήθεια κι αυτός με τη δική σου (και αντίστροφα).

Γι' αυτόν το λόγο οι Συνελεύσεις, πέρα από ένα τρόπο υλοποίησης δράσεων, αποτελούν συνειδητά και διαδικασία αυτομόρφωσης, δηλαδή ανταλλαγής και αλληλο-οικειοποίησης εμπειριών/γνώσεων/ απόψεων.

3. Στην περίπτωση που δεν καταφέρουμε να ομοφωνήσουμε μέσω της συνδιαμόρφωσης και υπάρχουν ισχυρές ενστάσεις:  θεωρούμε θέμα αρχής το να λειτουργούμε ενσυνείδητα στη Συνέλευση, πχ κάθε εισηγητής να μπορεί να αντιλαμβάνεται την μικρή απήχηση της άποψής του, και είτε υποχωρεί αυτοβούλως, είτε εμμένει στην άποψή του αν δεν έχει πειστεί από τα επιχειρήματα της πλειοψηφούσας άποψης. Αντίστοιχα, σε περίπτωση που η εισήγησή του έχει τη μεγαλύτερη απήχηση, πρέπει να δώσει σημασία στην κατανόηση του σκεπτικού του αντίλογου.

Σε αυτή τη φάση, θα πρέπει να  διερευνούνται οι δυνατότητες σύνθεσης των απόψεων με σκοπό την υλοποίηση αποφάσεων, ή έστω οι δυνατότητες παράλληλης υλοποίησης αποφάσεων από τα διαφωνούντα μέρη, αρκεί να μην αντιβαίνουν και να μη συγκρούονται η μία με την άλλη.

4. Σε περίπτωση που ούτε και τότε δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία, τότε, όσων η πρόταση υποστηρίζεται από το μικρότερο μέρος της Συνέλευσης μπορούν:

- είτε να συναινέσουν στην απόφαση των υπολοίπων, υποχωρώντας συνειδητά από τη θέση τους, αναγνωρίζοντας την ενότητα στο συγκεκριμένη φάση ως σημαντικότερη, από την όποια θεωρητική ή πρακτική διαφωνία τους.

- είτε να αρνηθούν να συναινέσουν με ταυτόχρονη καταγραφή στα πρακτικά της διαφωνίας τους.

Αν δε θέλουν να στηρίξουν την πρόταση των υπολοίπων συμμετεχόντων, μπορούν να απέχουν από την υλοποίησή της.

Στην περίπτωση που κρίνουν ότι η πρότασή τους πρέπει να υλοποιηθεί μπορούν να προχωρήσουν στην υλοποίησή της, χρησιμοποιώντας ισότιμα την υποδομή και τα μέσα της Συνέλευσης, αρκεί η υλοποίηση της πρότασης να μην ακυρώνει ή υπονομεύει αυτήν της πλειοψηφούσας πρότασης (βλ. και παραπάνω).

5.Στην ύστατη περίπτωση που ακόμη και μετά από όλα αυτά τα στάδια δεν επιτευχθεί συμφωνία, τότε επιτελείται ψηφοφορία, και οι αποφάσεις παίρνονται αμεσοδημοκρατικά με πλειοψηφία. Και σε αυτήν την τελευταία περίπτωση διερευνώνται οι δυνατότητες επιμέρους ή συνολικής σύνθεσης ή παράλληλης υλοποίησης, στην πορεία της υλοποίησης.

Το πνεύμα και ο στόχος της διαδικασίας λήψης αποφάσεων είναι η αποφυγή της δημιουργίας δύο ομάδων (πλειοψηφία-μειοψηφία) με εξουσιαστικές σχέσεις μεταξύ τους και με αδρανοποίηση της κάθε φοράς μειοψηφίας. Η αναγωγή της λύσης όλων των προβλημάτων σε μία ψηφοφορία (δημοκρατικός συγκεντρωτισμός) δε συμβάλλει στη συμμετοχή των μελών της κοινότητας σε τέτοιες διαδικασίες συνδιαμόρφωσης και σύνθεσης, οι οποίες λειτουργούν ως διαδικασίες αυτομόρφωσης. Από την άλλη, η ομοφωνία, αν αντιμετωπιστεί ως πανάκεια, είναι πιθανό οι διαφωνούντες να μην έχουν τα περιθώρια και κυρίως το πεδίο δράσης που θα ήθελαν, και να συναινέσουν σιωπηλά ή μη προς όφελος της «ενότητας» του συνόλου. Μια τέτοια «ενότητα» είναι κατ’ επίφαση ενότητα, ενώ συνάμα περιορίζει το άτομο.

II. ΧΡΟΝΟΣ

Ο κάθε ομιλητής έχει περιορισμένο χρόνο ομιλίας που θα τον αποφασίζει στη αρχή η Συνέλευση κάθε φορά που συνέρχεται, ανάλογα με τον όγκο των συμμετεχόντων και με γνώμονα την όσο το δυνατόν πιο ευρύτερη συμμετοχή σε πρωτομιλίες.

Ο συντονιστής της Συνέλευσης έχει το δικαίωμα να διακόψει έναν ομιλητή στο βαθμό που υπερβαίνει το προκαθορισμένο χρόνο.

Προτεινόμενη κατανομή χρόνου της διαδικασίας: 50%: Συνδιαμόρφωση, 30%: Διερεύνηση παράλληλης εφαρμογής, 10% Διερεύνηση συναίνεσης ή μη, 10%: Ψηφοφορία.

III. ΕΙΣΗΓΗΣΗ - ΠΡΩΤΟ-ΟΜΙΛΙΕΣ- ΔΕΥΤΕΡΟ-ΟΜΙΛΙΕΣ

·                    Καλό είναι η Συνέλευση να ξεκινάει με την επιλογή του συντονιστή.

·                    Συμφωνείται η διάρκεια της Συνέλευσης.

·                    Ακολουθούν πιθανές ενημερώσεις για γεγονότα εκδηλώσεις κλπ.

·                    Ο συντονιστής υπενθυμίζει/ανακοινώνει την ατζέντα που προέκυψε από τη προηγούμενη συνεδρίαση της Συνέλευσης και ζητά να κατατεθούν τα νέα θέματα, ορίζοντας τη θεματολογία της συζήτησης που θα ακολουθήσει, καθώς και τη σειρά τους, λαμβάνοντας υπ’ όψιν του τις γνώμες που έχουν κατατεθεί. Για κάθε θέμα που θα συζητείται:

·                    Ακολουθούν οι πρωτοομιλίες (π.χ. 5'-10' περίπου), και

·                    Ακολουθούν οι δευτερομιλίες ή και οι ερωτήσεις (λιγότερος χρόνος από τις πρωτο-ομιλίες), όταν θα έχει κλείσει ο κύκλος των πρωτο-ομιλιών.

·                    Πριν το κλείσιμο της συνέλευσης, θεμιτό είναι, να αναφέρονται τα θέματα της ατζέντας της συζήτησης της επόμενης συνέλευσης, προκειμένου να προηγείται προετοιμασία και προδιαβούλευση των θεμάτων της ερχόμενης συζήτησης.

·                    Αν για κάποιο λόγο (έλλειψη χρόνου, απουσία μελών των οποίων η παρουσία κρίνεται απαραίτητη για τη συζήτηση του συγκεκριμένου θέματος) κριθεί ότι για κάποιο θέμα είναι απαραίτητο να συνεχιστεί η συζήτηση σε επόμενη συνέλευση, τότε διακόπτεται η συζήτηση επί αυτού του θέματος, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η συζήτηση των υπόλοιπων θεμάτων. Στην περίπτωση αυτή προετοιμάζεται μία σύνοψη αυτών που ειπώθηκαν κατά τη συζήτηση του θέματος αυτού και εκτίθεται στην επόμενη συνέλευση.

Γ. ΟΡΓΑΝΑ

1. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ

Ο συντονιστής έχει την ευθύνη της ομαλής διεξαγωγής της συνεδρίασης της Συνέλευσης τηρώντας τις βασικές αρχές της διαδικασίας. Πρόκειται για εκτελεστικό όργανο, που έχει αναλάβει την ευθύνη έναντι του σώματος της Συνέλευσης, να διεκπεραιώσει το έργο της ομαλής λειτουργίας και την τήρησης της διαδικασίας. Έχει ισότιμο δικαίωμα ψήφου, και ισότιμο δικαίωμα τοποθέτησης με όλους τους συμμετέχοντες στη Συνέλευση. Το δικαίωμα να εκφράσει την άποψή του, υπό τη προϋπόθεση ότι θα έχουν  εξαντληθεί όλες οι πρωτο-ομιλίες, και δηλώσει ότι η τοποθέτησή του εκφράζεται εκτός καθηκόντων συντονιστή. Εκλέγεται από τη Συνέλευση και είναι άμεσα ανακλητός. Μπορεί να είναι και διαφορετικός εκ περιτροπής.

2. ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Για την πιο αποτελεσματική λειτουργία της Συνέλευσης δημιουργούνται ομάδες εργασίας μέσα από το σώμα της Συνέλευσης. Η συμμετοχή σε αυτές είναι εθελοντική. Οι ομάδες είναι επιφορτισμένες με την υλοποίηση των αποφάσεων της Συνέλευσης, και μόνο. Έχουν εκτελεστικό των αποφάσεων της Συνέλευσης χαρακτήρα και λογοδοτούν στο σώμα της Συνέλευσης για την πορεία της δράσης τους, προκειμένου να ελέγχονται για την ορθή υλοποίηση. Σε περίπτωση μη ορθής υλοποίησης των αποφάσεων της Συνέλευσης, ανακαλούνται άμεσα από τη Συνέλευση, με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων όπως περιγράφηκε πιο πάνω. Στη περίπτωση αντιμετώπισης έκτακτων ζητημάτων, προστρέχουν στη Συνέλευση για νέες εντολές, αλλά και για γνωμοδότηση στις περιπτώσεις άγνοιας χειρισμών. Λειτουργούν δηλαδή υποβοηθητικά προς τη συνέλευση αλλά και αντίστροφα. Έχουν τις δικές τους αυτόνομες συνελεύσεις, ταυτόχρονα όμως συμμετέχουν, λογοδοτούν και παρουσιάζουν τη δράση τους ή το έργο τους στη Λαϊκή Συνέλευση ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Συνίσταται η ανακύκλωση των ατόμων προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα γραφειοκρατικοποίησης.

3. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

Πρόκειται για ομάδα εργασίας που έργο της έχει τη καταγραφή κι αρχειοθέτηση των πρακτικών αλλά κι άλλων κατατεθειμένων από τους συμμετέχοντες εγγράφων κατά τη λειτουργία της Συνέλευσης. Όπως κάθε ομάδα εργασίας περιορίζεται στις αρμοδιότητες που την απασχολούν, και είναι άμεσα ανακλητή σε περίπτωση υπέρβασης ή μη ορθής εκτέλεσης. Συνίσταται ανακύκλωση των μελών. Σε περιπτώσεις μικρών συνελεύσεων χρέη γραμματείας μπορεί να αναλάβει ο συντονιστής.

4. ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ

Η Συνέλευση έχει το δικαίωμα να δώσει σε κάποια μέλη της εντολή εκπροσώπησης, προκειμένου να καλύψει την ανάγκη συνεργασίας κι επικοινωνίας με άλλες Λαϊκές Συνελεύσεις, εργατικά ή άλλα συμβούλια, ενώσεις προσώπων ή επαγγελματικών ομάδων και συλλογικότητες. Ο, η εκπρόσωπος της Συνέλευσης λειτουργεί ως εκτελεστικό όργανο της Συνέλευσης και οφείλει να τηρεί τις αποφάσεις, οδηγίες και στόχους για τους οποίες έχει εξουσιοδοτηθεί. Ο, η εκπρόσωπος είναι αποκλειστικά εκτελεστικό όργανο της Συνέλευσης και δεν αποκλίνει από τις οδηγίες της. Η Συνέλευση διατηρεί το δικαίωμα άμεσης ανάκλησης του εκπροσώπου σε περίπτωση, που αντιληφθεί υπέρβαση ή απόκλιση από τις κατευθύνσεις της.

Ο, η εκπρόσωπος επιλέγεται ανάλογα με τις αποφάσεις της Συνέλευσης, είτε με κλήρωση, είτε με εκλογή, παραμένει στην θέση του για μέγιστο χρονικό διάστημα που θα οριστεί από τη συνέλευση, δεν μπορεί να λάβει ξανά εντολή εκπροσώπησης μέχρι της εξάντλησης των διαθεσιμοτήτων από το Σώμα, και της παρέλευσης τουλάχιστον δύο (2) ετών από την ημερομηνία λήξης της προηγούμενης θητείας του. Λογοδοτεί σε κάθε συνεδρίαση για την πορεία της εργασίας του, οφείλει να ερωτά ή να απευθύνεται στο Σώμα της Συνέλευσης στην περίπτωση που εκ των συνθηκών πρέπει να αποκλίνει των εντολών του. Σε περίπτωση επείγουσας απόφασης, ο, η εκπρόσωπος οφείλει να ζητήσει την σύγκληση Έκτατης συνεδρίασης της Συνέλευσης, η οποία για να είναι σύννομη ως προς τις αποφάσεις, πρέπει να απαρτίζεται, τουλάχιστον, από τα 3/5 του αριθμού των συμμετεχόντων στην συνεδρίαση, που εξουσιοδότησε τον εκπρόσωπο. Εάν η σύγκληση της Έκτακτης Συνέλευσης συγκεντρώσει αριθμό λιγότερων των 3/5, οι αποφάσεις της είναι άκυρες, αλλά έχουν βαρύνουσα γνωμοδοτική ισχύ προς τον, την εκπρόσωπο. Στην επόμενη συνεδρίαση της Συνέλευσης πρέπει να ελέγχεται η διαδικασία της Έκτακτης Συνέλευσης.

5. ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ - ΕΝΩΣΕΙΣ- ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ, ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

Η Συνέλευση έχει τη δυνατότητα σύστασης επιτροπών ή συμβουλίων προκειμένου να καλύψει πάγιες ανάγκες της κοινότητας, όπως αυτές της σίτισης, της υγείας, της εκπαίδευσης, πρόνοιας, ασφάλειας και άλλες ανάγκες μόνιμου χαρακτήρα. Οι σχηματισμοί αυτοί διέπονται εξ’ ολοκλήρου από τους κανόνες λειτουργίας των ομάδων εργασίας, όπως περιγράφονται πιο πάνω, καθώς και από τους κανόνες που διέπουν την εκπροσώπηση, σε περίπτωση λειτουργικής εκπροσώπησης προς τρίτους.